PROTEIN LÀ GÌ VÀ VAI TRÒ CỦA PROTEIN VỚI CƠ THỂ

1. Protein là gì? Vai trò của Protein với cơ thể

Protein là những đại phân tử, cấu tạo từ một hoặc nhiều mạch acid amin liên kết với nhau bằng liên kết peptid. Trình tự các chuỗi acid amin khác nhau sẽ tạo ra các loại Protein khác nhau, trong tự nhiên hiện có khoảng hơn 20 loại acid amin trong đó có 9 loại thiết yếu cơ thể con người bắt buộc phải hấp thu từ nguồn thực phẩm bên ngoài.

Protein là chất dinh dưỡng quan trọng mà cơ thể cần bổ sung hàng ngày

Protein được hình thành bởi sự gắn kết của các chuỗi acid amin nên sau khi được tạo ra, Protein chỉ tồn tại trong khoảng thời gian nhất định, khi liên kết giữa các acid amin bị phá hủy thì Protein cũng bị thoái hóa. 

Protein là thành phần cấu trúc, chiếm đến 50% tổng khối lượng thô của tế bào, có vai trò duy trì, tái tạo cơ thể nên việc bổ sung Protein hàng ngày là vô cùng cần thiết. Một số tình trạng sức khỏe thường gặp do thiếu hụt Protein như: suy dinh dưỡng, sức đề kháng giảm, hay ốm đau, chậm lớn, người gầy ốm,…

Một số vai trò của Protein với cơ thể và sự sống như sau:

1.1. Protein cấu tạo khung tế bào, duy trì và phát triển cơ thể

Protein là thành phần cấu trúc tạo nên khung tế bào, tham gia vào mọi quá trình bên trong tế bào. Trong khi đó sinh vật được cấu tạo bởi vô số tế bào, ngoài ra Protein cũng có mặt trong chất gian bào, nhân tế bào với vai trò duy trì và phát triển mô.

Protein là thành phần cấu tạo khung tế bào

Protein tham gia vào quá trình phát triển của cơ thể từ việc cấu tạo hình thành cơ, đổi mới phát triển, phân chia tế bào. Hơn nữa, Protein còn là xúc tác cho các phản ứng sinh hóa và trao đổi chất trong cơ thể.

1.2. Protein tham gia vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng

Phần lớn chất dinh dưỡng được vận chuyển trong cơ thể từ nơi hấp thu ở quá trình tiêu hóa thức ăn đến máu, vận chuyển qua các mô và tế bào đều do Protein thực hiện. Oxy được lấy từ phổi cung cấp cho các tế bào trong cơ thể nhờ sự vận chuyển của Protein Hemoglobin có trong tế bào hồng cầu.

1.3. Protein bảo vệ cơ thể

Các tế bào bạch cầu có vai trò như lớp bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân có hại xâm nhập vào cơ thể mà cấu tạo nên các tế bào này là Protein. Ngoài ra, hệ miễn dịch cũng sản xuất các loại Protein khác là interferon có khả năng chống lại virus cùng nhiều tác nhân gây bệnh khác.

Vai trò này thấy rõ khi khả năng tổng hợp Protein của cơ thể và hấp thu Protein từ dinh dưỡng kém đi thì hệ miễn dịch cũng giảm, con người dễ mắc bệnh hơn.

Protein cung cấp lượng năng lượng lớn hàng ngày cho cơ thể

1.4. Protein cung cấp năng lượng cho cơ thể

Protein chiếm khoảng 10 - 15% khẩu phần ăn cơ bản, cung cấp lượng lớn năng lượng cho tế bào, để cơ thể hoạt động và duy trì sự sống.

1.5. Protein cân bằng pH trong cơ thể.

Ở vai trò này, Protein giống như chất đệm giúp cân bằng pH, đảm bảo cho hệ tuần hoàn vận chuyển ion dễ dàng hơn. Ngoài cân bằng pH, Protein cũng kéo nước từ tế bào và các mạch máu, giúp cân bằng và điều hòa nước trong cơ thể.

Vai trò này thấy rõ khi lượng Protein trong máu thấp, nước bị ứ đọng trong các mô và tế bào dẫn đến hiện tượng phù nề.

2. Hàm lượng Protein cần thiết cho cơ thể

Để đảm bảo các chức năng trên, cơ thể con người cần bổ sung lượng Protein đủ theo nhu cầu, đặc biệt là các Protein thiết yếu. Vậy nhu cầu Protein cần thiết của cơ thể là bao nhiêu?

 Người phụ nữ cần dung nạp khoảng 46g Protein mỗi ngày

Cơ thể người phụ nữ cần khoảng 46g Protein mỗi ngày, lượng cụ thể còn phụ thuộc vào tuổi tác và mức độ hoạt động thể chất. Nam giới có nhu cầu Protein cao hơn, khoảng 56 g mỗi ngày cũng phụ thuộc vào mức độ hoạt động thể chất và thể trạng cơ thể.

Nhiều người cho rằng Protein cần thiết với trẻ nhỏ hay người trẻ tuổi song thực tế, cơ thể người già cần nhiều Protein hơn để duy trì sức khỏe. Cần lưu ý một số trường hợp cần ăn hạn chế Protein hoặc ăn chọn lọc các loại Protein tốt, giúp cơ thể no lâu và không tăng nạp các chất gây hại như: người mắc bệnh gout, người mắc bệnh lý về thận,…

3. Một số thực phẩm giàu protein

Một số loại thực phẩm giàu Protein có thể kể đến như:

3.1. Thịt gia cầm và trứng

Thịt ức gà không da hoặc gà tây cốt lết có chứa hàm lượng Protein rất lớn, một khẩu phần ăn 3 ounces ức gà nướng cung cấp đến 25g Protein. 

Một quả trứng lớn cung cấp cho cơ thể khoảng 6g Protein, chế độ ăn 1 quả trứng hàng ngày đã được nhiều người áp dụng vì cung cấp đều đặn Protein mà không làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Nguồn Protein từ thịt gia cầm và trứng rất dồi dào, tuy nhiên nên hạn chế hấp thu nếu bạn có nồng độ cholesterol cao, mắc bệnh tim mạch hoặc tiểu đường.

3.2. Hải sản

Hải sản không những giàu Protein mà hàm lượng chất béo bão hòa thấp vô cùng phong phú, nhất là omega-3. Khi cơ thể ăn vào khoảng 3 ounces bít tết cá hồi, bạn sẽ hấp thu được khoảng 17 g Protein mà không ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.

Các chuyên gia khuyên rằng, mỗi chúng ta nên ăn hải sản với hàm lượng khoảng 4 ounces mỗi lần, ăn 2 lần mỗi tuần cùng các thực phẩm khác.

3.3. Sữa và chế phẩm từ sữa

Các thực phẩm chế biến từ sữa chứa lượng Protein rất lớn, có vai trò phát triển cơ bắp, hạ huyết áp, giảm nguy cơ mắc tiểu đường. Hàm lượng Protein có trong sữa gầy và sữa béo là khác nhau, trong đó sữa béo chứa lượng Protein cao hơn với khoảng 18 - 20g cho mỗi ly sữa uống thông thường.

Dù chứa nhiều Protein nhưng sữa không phù hợp với một số đối tượng không dung nạp lactose, trong đó có người cao tuổi.